تأویل در منظر دیدگاه ها و اندیشه ها

نویسنده

  • سید ابراهیم سجادی
چکیده مقاله:

 دیدگاه‌هاى گوناگون درباره تأویل در قرآن و ارتباط آن با ظاهر و باطن و محکم و متشابه مورد بررسى قرار گرفته است. تأویل‌پذیرى کتب آسمانى از مباحث پیشینه‌دار در حوزه دینى است و باور به آن همگانى مى‌باشد، مفسّران همیشه با اعتقاد به حکایت متن از واقعیت، تأویل را مورد توجه قرار مى‌دادند ولى پوزیتیویسم و نظریه تحلیل زبانى براساس نظریه "تحقیق‌پذیرى" حکایت‌گرى گزاره‌هاى دینى را از واقعیت‌ها، مورد تردید قرار دادند. در میان کتب آسمانى، تأویل‌پذیرى قرآن ویژگى درخور توجهى دارد. قرآن خود تأویل و دشوارى پرداختن به آن را یادآور شده است، سنت نیز یادآور توجه به معانى ناپیداى آیات است. یادآورى‌هاى قرآن و سنت در این رابطه، پیدایش دیدگاه‌هاى تأویلى گوناگونى را در پى آورده است. دسته‌اى تأویل را از طریق ظاهر، قابل دست‌یابى دانسته و جمعى آن را خارج از دایره مدلول لفظ مى‌دانند. عمده‌ترین نحله‌ها که ظاهر را وسیله رسیدن به تأویل مى‌دانند عبارتند از: 1. معتزله که تأویل را به متشابهات محدود کرده و دست‌یابى بدان را به همه آگاهان به ابزار تأویل مقدور مى‌دانستند. 2. اهل سنت که با توافق نسبى در اینکه تأویل در زمینه متشابهات معنى دارد، نسبت به روا و ناروا بودن آن اختلاف دارند. 3. سلفى‌ها که تأویل کلام انشایى خدا را قابل فهم و تأویل اخبار قرآن را قابل درک نمى‌دانند. 4. تجربه‌گرایان که تأویل را مربوط به آیاتى مى‌دانند که اشاره به هستى‌شناسى و روان‌شناسى دارد. گروهى که معنى و مراد از تأویل را در خارج از قالب متن باور دارند عبارتند از: 1. اسماعیلیه که همه چیز - از جمله قرآن - را داراى باطن مى‌دانند که به وسیله تأویل دسترسى بدان ممکن مى‌شود. 2. عارفان که واقعیت هستى را تأویل ظاهر قرآن و با تعلیم الهى قابل دسترسى مى‌دانند و از معانى هفتگانه براى هر آیه (بطون هفتگانه ظاهر( و سطوح متفاوت درکها سخن مى‌گویند. 3. صاحب تفسیر المیزان که تأویل را واقعیت قرآن در لوح محفوظ مى‌شناسد و محکم و متشابه و بطن را به گونه خاصى معنى مى‌کند و در نهایت همزمان با نفى دست‌یابى به تأویل، راه‌هاى دسترسى به تأویل را نیز مطرح مى‌کند!

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اختلافات شمس با مولوی در آراء، اندیشه ها و داوری ها

In spite of their eminent and expected conformity in attitudes and their obvious influence on each other, Shams Tabrizi and Jalal al-Din Rūmi are found to have some differences of opinions on several issues. These disagreements appear to be either overt or covert. Yet, the covert disagreements are assumed to be discoverable. Employing comparative method, the current study sought to extract...

متن کامل

Robust Governor Design for Hydro Turbines Using a Multivariable-cascade Control Approach

حي ت يو جذومنلأا ىلع يطخلا ريغ أ ،ءاملا ةمدص رث جاوملأاو يلاقتنلاا ه ، ةفاضإ ىلإ ضيف ءا ملا . مب ا نمق ه تءافآو ما ظنلا ة ناتم ة ساردلو أ ة شقان تاز يمملاو تابارط ضلاا ر ث (Parameters) ملا ر يغت ة بُ لطتيو ، مُيم صت ةَ فرعم ما ظنلا اذ ه ي ف ر يغتلا ىد م هذ ه مي ق تازيمملا . ةُقيرط تمدخُتسا دقو H ∞ يف دودحلا ةد يدع ميمصتلا . تا نارتقلاا را بتخا م ت ا مآ لا ة يكيمانيدلا ة ننقملا مكحت لل ة بولطملا ...

متن کامل

نقش نشانه ها در مدیریت منظر شهری

منشأ بسیاری از بحران‌های اجتماعی و شهرنشینی، بی‌تفاوتی مردم نسبت به تغییرات محیط و تبعات آن همچون تضعیف فرهنگ و هویت‌های محلی است. علائم و نمادهایی که جامعه شهری از طریق آشنایی وانس با آن، قادر به بازشناسی اطلاعات محیط شهری است، جزئی از منابع هویت فضایی است و نقش آن‌ها به مثابه دستور زبان ادراک خوانایی مکنونات اجتماعی و سیاسی شهر است. منظر شهری، به عنوان تجلی خارجی یک کلیت واحد، محصول انطباق لا...

متن کامل

شدت تحریم ها و فقر در ایران: لزوم لغو تحریم ها از منظر حقوق بشر

اقتصاد ایران در سه دهۀ گذشته تحریم­های اقتصادی مختلفی را تجربه کرده است که ازجمله آنها می­توان به تحریم­های بین­المللی همچون تحریم نفتی، مالی، تجاری و بانکی اشاره کرد. این تحریم­ها تأثیرات زیادی بر شاخص­های مختلف اقتصاد ایران داشته­اند. هدف این مقاله بررسی تأثیر شدت تحریم­ها بر فقر در اقتصاد ایران در بازه زمانی 1364-1392 است. همچنین هدف دیگر پژوهش نشان دادن این واقعیت است که علیرغم ادعاهای تحری...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 21-22

صفحات  64- 95

تاریخ انتشار 2000-07-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023